Protrombin zamanı kısa adıyla PTZ

Bu test ile, kanın pıhtılaşması için geçen süre ölçülür.

Aynı zamanda INR testi olarak da bilinmektedir.

Bu test özellikle ameliyat, diş çekimi veya biyopsi gibi girişimsel işlemler öncesinde mutlaka istenmesi gereken bir tarama ve pıhtılaşma testidir. Genelde doktorlar bu test sonucunu görmeden hastanın işlemine başlamazlar çünkü bozuk testler yüksek kanama riskiyle ilişkilidir. Eğer bu testin yüksek çıkmasına dikkat edilmezse ameliyat veya biyopsi gibi işlemlerden sonra durdurulamayan kanamalar ortaya çıkabilir. 

PTZ yahut INR değerinin yüksek olması kanın geç pıhtılaştığını göstermektedir.

Kanın pıhtılaşması için, vitamin K ve karaciğer tarafından üretilen bir protein olan protrombin gerekir. Karaciğerle ilgili hastalıklar ve safra yollarının tıkanması, bu proteinlerin üretilmesini engellediği için kanın uygun şekilde pıhtılaşmasını engelleyebilir.

PTZ yüksekliğine sebep olan durumlar:

·         Ciddi karaciğer hastalıkları

·         K vitaminini eksikliği

·         Uzun süreli olan safra kanalı tıkanıklığının söz konusu olduğu durumlar

·         Antibiyotik kullanımı

·         Yaygın damar içi pıhtılaşmanın söz konusu olduğu durumlar

·         Gereğinden fazla kan nakli yapılmasının söz konusu olduğu haller

PT düşüklüğü nedenleri ise şu şunlardır

·         K vitamini takviyesinin yapılması

·         Doğum kontrol ilaçları gibi östrojen içeriğine sahip olan ilaçların alımı

·         Taze donmuş plazma isimli serum tedavisinin alınması durumunda

Bazı kan sulandırıcı ilaçların INR yani PTZ değerinin arttırdığın bilmekteyiz. Özellikle vücutta pıhtı atma hikayesi olan veya ritm bozukluğu-inme geçirme hikayesi  veya kalp kapağı değişen hastaların kullandığı Coumadin isimli ilaç INR değerini belirgin olarak yükseltmektedir.

Hemofili gibi bazı kan hastalıkları bu değerin yükselmesine sebep olabilir. Böyle durumlarda hastanın ayrıntılı inceleme için mutlaka hematoloji bölümü tarafından görülmesini öneriyoruz.

Şu da bir gerçek ki hastadan kan alınırken zor alınması veya kanın fazla beklemesi gibi durumlarda bu değer yanlış olarak yüksek çıkabilmektedir. PTZ-INR için mavi küçük bir tüpe kan alınır. Burada önemli olan tüpün doğru seviyeye kadar doldurulmasıdır. Eğer istenilen yere kadar dolmaz ise yanlış sonuçlara neden olabilir. 

Eğer kişi kan sulandırıcı-inceltici ilaçlar kullanmıyorsa PTZ 11 ile 13 saniye arasında olmalıdır. INR ise 0.8 ve 1.1 arasında normal değer olarak kabul edilir.   

Tedavi kısmında ise genelde altta yatan hastalığın tedavi edilmesi ve vitamin eksikliğinde k vitamini verilmesi esastır.