Mide Bulantısı ve Önleme Yöntemleri
MİDE BULANTISI VE ÖNLEME YÖNTEMLERİ
Bulantı mide bölgesinde rahatsızlık hissi ile beraber hastanın kusma hissinin gelmesi durumudur. Yetişkinlerin nerdeyse yarısı her yıl bir defa bulantı yaşar ve çok yaygındır. İlk olarak deniz tutması ile ilgili olarak tanımlanan terim, Yunanca gemi anlamına gelen “naus” kelimesinden türetilmiştir. Enfeksiyonlar, ameliyatlar, bağırsak hastalıkları, ilaçlar, kanser tedavisi, hormon bozuklukları, araç-deniz seyahati gibi hareket durumları, bazı yiyecekler-kokular, hamilelik, gıda alerjileri ve intoleransları bulantı yapabilir.
1. Epigastrik yanma hissi ve gastroözofagal reflü hastalığı mide içeriğinin geri gelmesine sebep olarak yanma ve bulantı hissi yapabilir.
2. Bakteri ve virüsler mideyi etkileyerek bulantıya sebep olabilirler. Gıda kaynaklı bakteriler gıda zehirlenmesine sebep olup bulantı yapabilir.
3. Başta kanser hastalarında kullanılan kemoterapi ilaçları olmak üzere çok sayıda ilaç bulantı yapabilir.
4. Hareket hastalığı ve deniz tutması olanlarda bu hareket, beyne iletilen mesajların duyularla senkronize olmamasına neden olarak mide bulantısı, baş dönmesi veya kusmaya neden olabilir.
5. Yoğun ağrı bulantı semptomlarına katkıda bulunabilir. Özellikle pankreatit, safra kesesi taşları ve böbrek taşları gibi ağrılı durumlar sık bulantı yapar.
6. Baharatlı veya yüksek yağlı yiyecekler gibi belirli yiyecekleri aşırı yemek mideyi bozabilir ve mide bulantısına neden olabilir. Alerjiniz olan yiyecekleri yemek de mide bulantısına neden olabilir.
7. Midede veya ince bağırsaktaki ülserler veya yaralar mide bulantısına katkıda bulunabilir. Yemek yediğinizde, ülser yanma hissine ve ani mide bulantısına neden olabilir.
8. Vertigo yani kulak kristallerin oynaması ve kulak enfeksiyonları bulantı-kusma ve baş dönmesi yapabilir.
9. Bağırsak tıkanıklığı yani ileus, kalp krizi, menenjit, migren, karaciğer yetmezliği veya karaciğer kanseri olanalrda bulantı ilk bulgulardan olabilir.
Ne zaman tıbbi yardım alınmalı
A. Mide bulantınıza ezici göğüs ağrısı, yoğun bir baş ağrısı, çene ağrısı, terleme veya sol kolunuzda ağrı gib kalp krizi semptomları eşlik ediyorsa derhal tıbbi yardım alınmalı.
B. Şiddetli bir baş ağrısı, boyun tutulması, ense sertliği, nefes almada zorluk veya bilinç değişikliği ile birlikte mide bulantısı yaşarsanız menenjit-beyin kanaması gibi bir durum olabilir.
C. Zehirli bir madde yuttuğunuzdan şüpheleniyorsanız veya susuz kaldıysanız tıbbi yardım alın.
D. Mide bulantısı sizi 12 saatten fazla yiyemez veya içemez hale getirdiyse doktorunuza görünün.
E. Tıbbi bir acil durum yaşıyor olabileceğinizden endişeleniyorsanız her zaman tıbbi yardım alın.
F. şiddetli karın ağrısı veya kramp, göğüs ağrısı, bulanık görme, yüksek ateş ve boyun tutulması, bilinç bulanıklığı, şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, aşırı susuzluk, zayıflık, seyrek-koyu idrara çıkma varsa dikkatli olunmalı ve hastaneye başvurulmalı.
Mide bulantısı nasıl tedavi edilir?
Bulantı tedavisi nedene bağlıdır.
1. Örneğin bir arabanın ön koltuğunda oturmak hareket hastalığını hafifletebilir.
2. Hareket hastalığına, bir antihistamin olan dimenhidrinat (Dramamine) gibi ilaçlar veya deniz tutmasını hafifletmek için bir skopolamin içeren bantlar yardımcı olabilir.
3. Mide bulantısının altında yatan nedeni gidermek için ilaç almak da yardımcı olabilir. Örnekler, reflü için mide asidi azaltıcıları veya baş ağrısı için ağrı kesiciler gibi.
4. Susuz kalmamak için gerekli sıvı desteği almak mide bulantının oluşturabileceği komplikasyonları azaltır. Su veya elektrolit içeren berrak sıvılardan küçük, sık yudumlar almak iyi gelir.
5. Yiyecekleri yeniden yemeye başladığınızda, mideniz daha sakinleşene kadar BRAT diyetine (muz, pirinç, elma püresi ve kızarmış ekmek) bağlı kalmanız faydalı olacaktır.
6. Yemeklerden sonra yoğun fiziksel aktiviteden kaçınmak da mide bulantısını en aza indirebilir.
7. Baharatlı, yüksek yağlı veya yağlı yiyeceklerden kaçınmak da yardımcı olabilir.
8. Boş bir mide ve güçlü kokulu yiyecekler mide bulantısını tetikleyebilir veya daha da kötüleştirebilir. Bulantıya neden olma olasılığı daha düşük olan gıda örnekleri arasında tahıl, kraker, kızarmış ekmek gibi basit yiyecekler gelir.
9. Yemek kokuları mide bulantısını tetikleyebilir. Bu nedenle, dondurma, jöle, soğutulmuş meyveler ve dondurma gibi daha az koku üreten soğuk gıdalar genellikle daha iyi tolere edilir.
10. Protein açısından zengin yemekler, mide bulantısını azaltmada yüksek karbonhidratlı veya yüksek yağlı yemeklerden daha üstündür. Protein, gastrin salgısını artırarak mide aktivitesini normalleştirmeye yardımcı olabilir. Kafeinsiz çay veya taze meyve dilimleri ile su içmeyi deneyin. Ayrıca az miktarda yiyebilirsiniz: sade makarna veya erişte, sade fırınlanmış veya patates püresi, omlet, çok haşlanmış yumurta
11. Yemek hazırlamaktan kaçının: Yemek pişirirken ve hazırlarken gelen koku mide bulantısını kötüleştirebilir. Mümkünse mutfakta geçirilen zamandan kaçının veya kısaltın.
12. Ağzınızı temiz tutun: Mide bulantısı ve kusma, ağzınızda hoş olmayan bir tat bırakabilir ve bu da yemek yemenizi engelleyebilir. Dişlerinizi düzenli olarak durulayın ve fırçalayın ve taze hissetmek için şekersiz nane kullanın.
13. Kaçının: Çok tatlı yiyecekler, Baharatlı yiyecekler, Güçlü kokulu yiyecekler, Alkol, Kafein
14. Kaçının: migren ataklarını tetikleyebilen titreyen ışıklar, ısı ve nem, deniz yolculukları, parfüm ve yemek kokuları gibi güçlü kokular
15. Kaçının: Kızartılmış yiyeceklerden, peynir ve süt gibi süt ürünlerinden, etten ve lifli gıdalardan
16. Düz yattığınızda reflü artar, mide bulantısı ve genel rahatsızlık hissini artırabilir. Mideyi sıkıştırmak yani sıkmak fazla hareket bulantıyı arttırır. Onun için az hareket, dik durma ve karnı sıkıştıracak durumlardan uzak durmak faydalı olur. Yemekten sonra en az 30 dakika uzanmaktan kaçının, çünkü bu midenize baskı uygulayarak mide bulantısını daha da kötüleştirebilir.
17. Bir pencere açın veya bir vantilatörün önüne oturun. Temiz hava, birçok insanda mide bulantısı semptomlarını hafifletir
18. Boynun arkasına yerleştirilen yatıştırıcı, serin bir kompres mide bulantısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Mide bulantısında meydana gelen vücut ısısında artışı engeller.
19. Semptomları hafifletmek için vücudun belirli bölgelerine baskı uygulanmasıdır. Bileğinizin iç kısmı gibi. Bu basınç noktasına dairesel hareketlerle birkaç dakika basın.
20. Meditasyon ve derin nefes alma. Burnunuzdan yavaşça nefes alın, nefesinizi üç saniye tutun ve yavaşça nefes verin.
21. Mide bulantınız üzerinde ne kadar çok durursanız, o kadar çok mide bulantısı hissedersiniz. Bir dahaki sefere mide bulantısı başladığında, kitap okuyarak veya televizyon izleyerek dikkatinizi dağıtın. Hareket sizi daha kötü hissettirmiyorsa, biraz hafif ev işi yapın veya çocuklarınızla bir oyun oynayın
22. Papatya çayı mide bulantısı için popülerdir. Mide bulantınız olduğunda uyumanıza yardımcı olabilecek yatıştırıcı bir etkiye sahiptir. Ayrıca kaygıyı hafifletebilir.
23. Limonlar, sindirime yardımcı olduğu ve mideyi yatıştırdığı düşünülen sitrik asit içerir. Suya taze sıkılmış limon suyu eklemeyi deneyin ve gün boyunca yudumlayın. Mide bulantısı kabızlıktan kaynaklanıyorsa limonlu ılık su içmek bağırsaklarınızı uyarabilir.
24. Zencefil, mide bulantısı için tartışmasız en popüler ev ilacıdır. taze zencefil kökü üzerine bir bardak kaynar su dökerek kendi zencefil çayınızı yapın.
25. Nane yağının kemoterapi tedavisine bağlı mide bulantısıyla mücadelede güvenli ve etkili bir yol olduğu bulundu. nane kapsülü alabilir veya nane çayı da olabilir.
26. Zencefilli gazoz veya kola gibi gazlı içeceklerin içilmesi mide rahatsızlıklarını gidermeye yardımcı olabilir??? Tersine Gazlı içecekler şişkinliğe neden olabilir ve tümü mide bulantısına neden olabilen asit reflüsü ve GÖRH’yi kötüleştirebilir.
27. Hamilelikle ilişkili mide bulantısı için bir tedavi olarak B-6 vitamini (piridoksin) ve antihistamin doksilamin kombinasyonu onaylandı. B6: Günde 30 ila 100 miligram arasında, 1 ila 3’e bölünmüş dozlarda 3 haftaya kadar. Bununla birlikte, çok fazla B-6 vitamini mide bulantısını kötüleştirebilir. Anormal kalp ritmi, karıncalanma, kas tonusunda azalma gibi ciddi yan etkilere de neden olabilir.