Geğirme, Hıçkırık ve Hava Yutma

Geğirme, yemek borusundan farinkse havanın duyulabilir kaçışıdır.

İki tip geğirme ayırt ederiz: sözde gastrik geğirme ve supragastrik geğirme.

1. Gastrik geğirme, alt özofagus sfinkterinde geçiçi gevşeme sırasında mideden özofagusa giren daha önce yutulan intragastrik havanın kaçmasıdır. Böylece bir mide boşalır ve fazla havanın barsaklara geçmesi engellenir. Mide geğirmeleri günde 25 ila 30 kez meydana gelir ve fizyolojiktir. Mide geğirmeleri istem dışıdır ve tamamen reflekslerle kontrol edilir. 
2. Supragastrik geğirmelerde hava, karın bölgesinden gelmez. Supragastrik geğirmeler bir refleks değildir, bunun yerine insan davranışıdır. Dakikada 20 defaya kadar geğirebilirler. Bunlar hastalar, doktorlarıyla yapılan konsültasyon sırasında aşırı geğirme nöbetleri gösterebilirler.

Ø  Anksiyete, obsesif kompulsif bozukluğu, bulimia nervoza ve ensefaliti olan hastalarda da aşırı geğirme tanımlanmıştır.

Ø  Birçok hasta konuşma sırasında geğirmeyi durdurur ve dikkatin dağılmasının geğirme sıklığını azalttığı, buna karşın geğirme davranışlarına dikkat etmenin genellikle geğirme sıklığının artmasına neden olduğu gösterilmiştir.

Ø  Supragastrik geğirme uyku sırasında asla gözlenmez

Ø  Bazı hastalar başlangıçta şişkinlik veya karın rahatsızlığı hissini gidermek için kasten geğirdiklerini ancak zamanla geğirme kontrolünü kaybettiklerini bildirmektedir.

Ø  Tanı için:  Dikkatli öykü- empedans testi: Empedans ölçümü sırasında supragastrik geğirme nöbetleri gözlendiğinde tanı konur.

Ø  Aşırı supragastrik geğirmesi olan hastalarda dispeptik semptomlardan başka bulgu yoktur. Kilo kaybı, ağrı, disfaji, mide ekşimesi ve regürjitasyonun varlığı başka hastalık?

ü  Konuşma terapisi supragastrik geğirmenin azaltılmasında etkili bulunmuştur. 

ü  Simetikon aşırı supragastrik geğirme olan hastalarda yararlı değildir.

ü  Alt özofagus sfinkterinin gevşemesini engelleyen baklofenin supragastrik geğirme sayısını azalttığını göstermiştir.

ü  Hipnoz ve biofeedback kullanılarak geğirme azltılabilir. 

ü  Reflü ve dispepsisi olan hastalarda tedavi verilince geğirme azalır. 

Geğirememe: Midenin havalandırma kapasitesinin kaybı, mide ve bağırsaklarda hava birikmesine neden olabilir ve bu da şişkinlik ve artan gaz ile sonuçlanır.

Hıçkırık

48 saatten uzun süren hıçkırıklar “kalıcı”, 1 aydan uzun süren hıçkırıklar ise “inatçı” olarak sınıflandırılır.

Antikoagülan ilaçlarla tedavi sonrası inmeye bağlı hıçkırıkların ortadan kalktığı gibi menenjit tedavisi sonrası hıçkırıkların da ortadan kalktığı anlatılmıştır.

Sadece ilgili sinirlere verilen hasar hıçkırıklara neden olmakla kalmaz, aynı zamanda normal üstü bir uyaran da hıçkırıklara neden olabilir. Örneğin yemek borusu veya midenin hava veya yiyecekle şişmesi, sıcak sıvıların içilmesi ve ayrıca gastroözofageal reflü ve anjina pektoris hıçkırıklara neden olabilir.

Sebepler

ü  Periferik sinir stimülasyonu:  Gastrointestinal (özofagus distansiyonu, reflü, mide ülseri, mide şişkinliği, pankreatit, safra taşı)

ü  Kardiyovasküler (kalp krizi, perikardit)

ü  Lokal sinir sıkışması:  Guatr, tümör, mediastinal lenf düğümleri, apse, aletler (entübasyon, kateterler, stentler), enfeksiyon (herpes)

ü  Akciğer hastalıkları:  zatürre, astım, akciğer tümörleri

ü  Merkezi sinir sistemini etkileyen durumlar: damarsal hastalıklar, tümör, enflamasyon-enfeksiyon, travma, üremi

ü  Sistemik faktörler: ilaçlar-bitkiler, elektrolit bozuklukları, alkol

Tanı

ü  Hikaye: Diğer semptomlar, semptomların süresi ve tetikleyiciler, ilaç kullanımı, yasadışı uyuşturucu kullanımı

ü  Fiziksel Muayene: Kulak, burun ve boğaz dahil tam fizik muayene ve nörolojik değerlendirme

ü  Kan testi: Kan sayımı, elektrolitler, üre, kortizol, amilaz, lipaz, karaciğer fonksiyon testleri, C-reaktif protein

ü  Elektrokardiyogram

ü  Göğüs bilgisayarlı tomografisi

ü  Üst endoskopi

ü  Beyin sapının manyetik rezonans görüntüsü

ü  Özofagus manometrisi ve 24 saatlik empedans–pH meter

Terapiler

ü  Hastayı korkutmak: Vagal uyarım

ü  Hızlı ve kesintisiz içme: Nazofarenks ve yemek borusunu uyarıcı

ü  Göz küresi kompresyonu: Vagal stimülasyon

ü  Nefes tutma: Solunum döngüsünün kesilmesi

ü  Supramaksimal inspirasyon: Hiperkapniyi indükleyen

ü  Burun içine sirke damlatma: Nazofarenks uyarıcı

ü  Şeker yutma: Nazofarenks ve yemek borusunu uyarıcı

ü  Limon ısırmak: Nazofarenks ve yemek borusunu uyarmak

ü  Karotis masajı: Vagal uyarım

İlaçlar

ü  Klorpromazin düşük dozda (25 mg 3-4 kez/gün) başlanır ve yan etkiler izin verdiğinde doz artırılabilir. Sık görülen yan etkiler uyuşukluk ve uyku halidir ve daha nadiren fakat aynı zamanda daha ciddi, bazen geç diskinezi ile karşılaşılabilir.

ü  GABA agonistleri baklofen ve gabapentin, inatçı hıçkırıkları olan 4 hastanın 3’ünde etkili olarak tanımlanmaktadır, ancak baş dönmesi ve uyku hali gibi yan etkiler bu ilaçların kronik kullanımını sınırlayabilir. Baklofen günde 4 kez 5 mg’lık bir dozda başlanır ve bu yavaş yavaş artırılabilir.

ü  Vaka raporları ayrıca karvedilol, metoklopramid, nefopam, amantadin, olanzapin ve midazolam gibi diğer ilaçların kullanımını önermiştir, ancak ikincisi aynı zamanda sakinleştirici olarak kullanıldığında hıçkırıklara neden olabilir.

ü  Esrar ayrıca, inatçı hıçkırıkların tedavisinde etkili olarak tanımlanmıştır.

ü  frenik sinirin ultrason kılavuzluğunda sinir blokajı veya frenik sinir blokajıİki